معرفی جاذبه‌های کلیسا ننه مریم ارومیه
کلیسای ننه مریم که نام‌های دیگرش کلیسا حضرت مریم، سنت ماری و شرق آشور است، یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر ارومیه است. این کلیسا پس از کلیسای بیت لحم در فلسطین، دومین کلیسای قدیمی دنیا به شمار می‌رود.
کلیسای ننه مریم یکی از زیبا‌ترین و متفاوت‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران است، که در خیابان خیام جنوبی شهر ارومیه واقع شده است.
آدرس: استان آذربایجان غربی، ارومیه، خیابان امام خمینی (ره)، خیابان خیام جنوبی، پشت کلیسای آنجلیک
برای بازدید از کلیسا ننه مریم از سمت غربی و شمالی شهر ارومیه، از اتوبان دکتر باهنر استفاده کنید. پس از آنکه به مرکز شهر رسیدید، وارد خروجی خیابان مدرس شوید و آن را تا میدان ایالت ادامه دهید. سپس وارد سومین خروجی میدان یعنی خیابان امام خمینی (ره) شوید. دومین خیابان در سمت راست خیام جنوبی است که کلیسای ننه مریم ارومیه در آن قرار دارد.
اگر از قسمت شرقی ارومیه قصد بازدید از کلیسا ننه مریم را دارید، باید از اتوبان خاتم الانبیا استفاده کنید. در قسمت‌های میانی این بزرگراه یک خروجی برای خیابان شیخ شلتوت قرار دارد. این خیابان را تا میدان مهاباد ادامه دهید و از دومین خروجی به خیابان شهید منتظری وارد شوید. پس از طی مسافتی به میدان ولایت فقیه می‌رسید. سومین خروجی این میدان، خیابان امام خمینی(ره) است که از طریق آن می‌توانید به خیابان خیام جنوبی و سپس کلیسای ننه مریم ارومیه برسید.
تاریخچه کلیسای ننه مریم شهر ارومیه
قدمت کلیسای ننه مریم شهر ارومیه به دوران و اوایل پس از میلاد بازمی‌گردد، که در آن زمان سلسله ساسانیان در ایران باستان، حکمرانی می‌کردند. طبق روایات و کتب تاریخی، سه تن از موبدان زرتشتی که توانسته بودند، تولد حضرت مسیح را پیش بینی کنند، پس از سفر به اورشلیم، از صحت سخنی که گفتند، مطلع می‌شوند. داستان از آن قرار بود، که این سه نفر شبی در معبد خود مشغول عبادت بودند و ناگهان ستاره‌ای درخشان را می‌بینند که به‌سمت شرق در حرکت بود. آن‌ها ستاره را نشانه‌ای برای تولد حضرت مسیح پیش بینی می‌کنند و بلافاصله به‌طرف ستاره حرکت می‌کنند تا به اورشلیم می‌رسند.
آن‌ها بلافاصله به شهر ارومیه باز می‌گردند و معبد زرتشت را به کلیسا تبدیل کردند. نام دو تن از این افراد، ملکوم و بخت نصر بود؛ اما از نفر سوم هیچ اطلاعاتی در دسترس نیست. سنگ قبر این سه نفر نیز تا سال 1915 میلادی در ورودی کلیسا قرار داشت تا اینکه در این سال توسط روس‌های ارتدوکس به یکی از موزه‌های کیف منتقل شد.
همچنین روایت دیگری وجود دارد که کلیسای ننه مریم را نخستین مکان مذهبی در مشرق زمین می‌داند. نویسندگان آشوری و مسیحی معتقدند که این کلیسا در بدو ساخت به‌عنوان آتشکده استفاده می‌شد و در زمانی یکی از محبوب‌ترین معابد زرتشتیان بوده است؛ اما زمانی که آن‌ها دین مسیح را پذیرفتند، این بنا را به کلیسا تبدیل کردند.
از مهم‌ترین افرادی که از کلیسا ننه مریم بازدید کرده اند، مارکوپولو جهانگرد معروف است که در کتاب سفرنامه خود، نام کلیسا حضرت مریم را آورده است. کلیسای ننه مریم یکی از آثار تاریخی آشوریان ارومیه است که در تاریخ 22 آبان 1392 هجری شمسی در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفت.
معماری کلیسای ننه مریم شهر ارومیه
در سبک معماری کلیسا ننه مریم، می‌توان نشانه‌هایی از سبک معماری دوران ساسانیان دید. قرینه‌سازی‌های رایج در بنای آتشکده‌های ساسانی، در نقاط مختلف کلیسا به چشم می‌خورد. سازندگان کلیسا در داخل بنا معماری ساسانی و پارتی را تلفیق کرده‌اند. در این کلیسا تزیینات چشمگیر و زیباسازی معماری دیده نمی‌شود، زیرا آشوریان از آراستن و تزیین کلیسا‌ها پرهیز می‌کردند.
کلیسای حضرت مریم شهر ارومیه از دو قسمت تشکیل شده است، قسمت نخست شامل ورودی، سالن نیایش، محراب و اتاق‌های پیرامون آن می‌شود. قسمت دوم نیز سالن دیگری با یکسری اتاقک است که به شکل موازی با سالن نخست طراحی و ساخته شده است.
کلیسای ننه مریم شهر ارومیه تفاوت بزرگی با اکثر کلیسا‌های جهان دارد، آن هم تفاوت ارتفاع سقف آن با سایر کلیسا است، که عموما از سقف‌های بلند ساخته می‌شوند، اما کلیسا ننه مریم دارای سقفی کوتاه است و برای ورود به آن باید سر را خم کنید.
این کلیسای تاریخی به غیر از نیمکت کوچکی که در انتهای سالن برای سالمندان تهیه شده است، هیچ صندلی دیگری ندارد. همچنین در کلیسا جایگاه اعتراف یا وعظ کشیش به چشم نمی‌خورد. از طرف دیگر برخلاف اکثر کلیسا‌های جهان، هیچ نقاشی بر روی دیوار‌های آن وجود ندارد. محراب کلیسا که تنها کشیشان اجازه ورود به آن را دارند، اتاقکی گنبدی شکل و تودرتو است.
این اتاقک یک طاقچه کوچک دارد که روی آن چند تصویر از مسیح به‌صورت نقاشی، کوبلن‌دوزی، منبت‌کاری و... قرار گرفته است. راهرویی در سمت راست محراب وجود دارد که زائران از طریق آن به محل غسل تعمید و محل روشن‌کردن شمع می‌رسند. پشت کلیسا نیز تا چند سال قبل مملو از سنگ قبر بود که هنوز هم تعدادی از آن‌ها در پشت کلیسا باقی مانده‌اند.
یکی دیگر از جذاب‌ترین قسمت‌های کلیسای ننه مریم که توجه گردشگران به خود جلب می‌کند، تابلویی است که جمله زیر روی آن دیده می‌شود:
نعلینت را از پاهایت بیرون کن؛ زیرا مکانی که در آن ایستاده‌ای، زمین مقدس است.
منبع : جامعه 24